علت بیماری آلزایمر چیست؟

تصور می‌شود که بیماری آلزایمر ناشی از تجمع غیرطبیعی دو پروتئین‌ در داخل و اطراف سلول‌های مغز است:

  • آمیلوئید،

    • یکی از پروتئین های درگیر، آمیلوئید نام دارد که رسوبات آن پلاک هایی را در اطراف سلول های مغز تشکیل می دهد.

  • تاو

    • پروتئین دیگر تاو نام دارد که رسوبات آن در درون سلول های مغز به هم پیچیده می شود.

اگرچه دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث شروع این فرآیند می شود، اما می توان گفت که سال ها قبل از ظاهر شدن علائم، شروع می شود.

بیومارکرهای مختلفی برای تشخیص تغییرات اولیه تشریحی در مغز افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف، از جمله آتروفی نواحی خاص مغز مانند لوکوس سرولئوس یا هیپوکامپ، و وجود تجمعات پروتئینی معمولی مانند پلاک‌های آمیلوئید خارج سلولی یا گره های نوروفیبریلاری حاوی تائو داخل سلولی استفاده شده است.

بایومارکر توضیحات تصویر
لوکوس سرولئوس (LC)

لوکوس سرولئوس (LC) یک ساختار ساقه مغز غنی از نوروملانین است که تصور می شود توجه و حافظه را تعدیل می کند و منبع اصلی نورآدرنالین در مغز است.

در مرحله بدون علامت آلزایمر، NFTهای Tau در LC مشاهده می شوند (قبل از حضور آنها در سایر نواحی مغز از جمله قشر انتورینال و نئوکورتکس).
 آتروفی در هیپوکامپ اگرچه در مورد میزان تسریع آتروفی (کوچک شدن اندازه سلول) مغز در مرحله پیش بالینی بیماری اختلاف نظر وجود دارد، به نظر می رسد که لوب تمپورال داخلی و به ویژه هیپوکامپ، ساختارهای مغزی هستند که زودتر تحت تأثیر NFTs و از دست دادن نوریت قرار می گیرند.

مطالعات با استفاده از مورفومتری مبتنی بر وکسل و MRI با وضوح بالا، آتروفی هیپوکامپ را در مغز بیماران مبتلا به AD در مرحله پیش بالینی، تا ۱۰ سال قبل از تشخیص زوال عقل و حتی قبل از MCI نشان داده است.

میزان آتروفی در هیپوکامپ و زیرشاخه های آن، پیشرفت به سمت MCI یا AD را تعیین می کند.
بنابراین، مطالعات با استفاده از اندازه‌گیری‌های آتروفی شعاعی نشان داده‌اند که CA1 و آتروفی ساب‌کولار در افراد از نظر شناختی سالم با افزایش خطر ابتلا به MCI مرتبط است،
در حالی که درگیری تدریجی زمینه های CA1 و سابیکولوم، همراه با گسترش آتروفی به بقیه هیپوکامپ (زیر زمینه های CA2-3) در MCI، تشخیص آینده AD را پیشنهاد می کند.
ژن APOEε۴

وجود آلل ε۴ (APOEε۴) بر کاهش حجم هیپوکامپ و تجمع رشته های Aβ در مغز افراد مسن بدون اختلال شناختی و سطوح طبیعی پپتیدهای Aβ از نظر مورفولوژیکی تأثیر می گذارد.
تصویربرداری MRI، کاهش قابل توجهی را در حجم هیپوکامپ در افراد مبتلا به MCI (اختلال شناختی خفیف) ناقل APOEε۴ نشان داده است، به ویژه در افرادی که به آلزایمر پیشرفت کرده اند.

حتی حاملان APOEε۴ از نظر شناختی طبیعی، کاهش حجم هیپوکامپ و ضخامت قشر مغز همراه با کاهش حافظه و سرعت آتروفی مغز را قبل از شروع اختلال شناختی نشان داده‌اند.
مایع مغزی نخاعی به خوبی ثابت شده است که کاهش Aβ-۴۲ و افزایش تائو و فسفو-تائو در CSF (مایع مغزی نخاعی) نشانگرهای اختصاصی آلزایمر (AD) در نظر گرفته می شوند و این نشانگرهای زیستی می توانند زوال شناختی را در طول زمان پیش بینی کنند.