۹ آزمایش جدید تشخیص زودهنگام آلزایمر [آپدیت ۱۴۰۲]

سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) نوعی اشعه ایکس است که از اشعه برای تولید تصاویری از مغز یا سایر قسمت های بدن استفاده می کند.

سی تی سر می تواند کوچک شدن نواحی مغز را که ممکن است به دلیل زوال عقل رخ دهد و همچنین نشانه های دیگر منابع احتمالی بیماری مانند عفونت یا لخته خون را نشان دهد.

برای کمک به تشخیص اینکه آیا فردی مبتلا به زوال عقل است یا نه، پزشک ممکن است اندازه نواحی خاصی از مغز را با اسکن‌های قبلی فرد یا آنچه که برای یک فرد هم سن و هم اندازه انتظار می‌رود مقایسه کند.
گاهی اوقات از سی تی اسکن زمانی استفاده می شود که فردی به دلیل وجود فلز در بدنش، مانند ضربان ساز، واجد شرایط MRI نیست.

MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای بدن، از جمله اندازه، شکل و مناطق مغز استفاده می کند.

از آنجایی که MRI از میدان های مغناطیسی قوی برای به دست آوردن تصاویر استفاده می کند، افرادی که انواع خاصی از فلز در بدن خود دارند، مانند ضربان ساز، نمی توانند این عمل را انجام دهند; لذا همان طور که پیش تر توضیح داده شد، از سی تی اسکن به عنوان راه حل جایگزین استفاده می شود.

مشابه با سی تی اسکن، MRI می تواند نشان دهد که آیا مناطقی از مغز آتروفی شده است (کوچک شده) یا نه. اسکن های مکرر می توانند نشان دهند که چگونه مغز افراد در طول زمان تغییر می کند. شواهد کوچک شدن ممکن است از تشخیص آلزایمر یا سایر زوال های عقل عصبی پشتیبانی کند، اما نمی تواند تشخیص خاصی را نشان دهد.
MRI همچنین تصویر دقیقی از رگ های خونی مغز ارائه می دهد. قبل از تشخیص زوال عقل، پزشکان اغلب نتایج MRI را برای رد سایر علل تغییرات حافظه مانند خونریزی یا تجمع مایع در مغز مشاهده می کنند.
در تحقیقات، انواع مختلف اسکن MRI برای مطالعه ساختار و عملکرد مغز در پیری سالم و در بیماری آلزایمر استفاده می شود. MRI همچنین می تواند برای نظارت بر ایمنی داروهای جدید و بررسی اینکه چگونه درمان ممکن است در طول زمان بر مغز تأثیر بگذارد استفاده شود.

PET از مقادیر کمی از یک ماده رادیواکتیو به نام ردیاب برای اندازه‌گیری فعالیت خاص – مانند مصرف انرژی – یا حضور یک مولکول خاص در مناطق مختلف مغز استفاده می‌کند.

این نوع اسکن، از مغز عکس می گیرد و مناطقی از فعالیت شیمیایی طبیعی و غیر طبیعی را نشان می دهد. انواع مختلفی از اسکن PET وجود دارد که می تواند به پزشکان در تشخیص انواع زوال عقل کمک کند.

اسکن PET آمیلوئید، رسوب غیرطبیعی پروتئینی به نام بتا آمیلوئید را اندازه گیری می کند. سطوح بالاتر بتا آمیلوئید با وجود پلاک های آمیلوئیدی که یکی از مشخصه های بیماری آلزایمر است مطابقت دارد.

متخصصان پزشکی ممکن است از تصویربرداری آمیلوئید PET برای کمک به تشخیص آلزایمر استفاده کنند. یک اسکن آمیلوئید مثبت ممکن است به این معنی باشد که علائم موجود، ناشی از آلزایمر است یا فرد در حال تجربه مراحل اولیه آلزایمر است. اما ممکن است افراد پلاک‌های آمیلوئیدی داشته باشند و هرگز علائم آلزایمر را بروز ندهند، بنابراین پزشکان این یافته‌ها را همراه با نتایج آزمایش‌های دیگر در نظر خواهند گرفت.

اسکن آمیلوئید که فقط تعداد کمی پلاک آمیلوئید را نشان می دهد یا هیچ پلاک آمیلوئیدی را نشان نمی دهد معمولاً به این معنی است که آلزایمر علت بوجود آمدن علائم نیست (شخص آلزایمر ندارد).

این نوع اسکن ها اغلب در محیط های تحقیقاتی برای شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و آزمایش درمان های بالقوه استفاده می شود.

اسکن PET تاو، تجمع غیرطبیعی پروتئین تاو را تشخیص می دهد.

تاو در بیماری آلزایمر و بسیاری از انواع زوال های عقل‌ دیگر، درون سلول‌های عصبی به هم پیچیده می‌شود. اسکن PET تاو ممکن است توسط پزشکان برای نظارت بر پیشرفت آلزایمر استفاده شود، اما معمولاً در عمل پزشکی استاندارد استفاده نمی شود.

این اسکن ها بیشتر در محیط های تحقیقاتی برای کمک به شناسایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند و آزمایش درمان های بالقوه استفاده می شود.

اسکن PET فلورودوکسی گلوکز (FDG)، مصرف انرژی در مغز را اندازه گیری می کند.
گلوکز، نوعی قند، منبع اولیه انرژی برای سلول ها است. مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به زوال عقل اغلب الگوهای غیرطبیعی کاهش مصرف گلوکز در مناطق خاصی از مغز دارند.

در مراقبت های بالینی، اسکن FDG PET ممکن است در صورتی که پزشک به شدت به زوال عقل قدامی قدامی مشکوک باشد، استفاده شود.

CSF مایع شفافی است که مغز و نخاع را احاطه کرده و محافظت و عایق را فراهم می کند.

CSF همچنین مواد مغذی و شیمیایی متعددی را تامین می کند که به حفظ سلامت سلول های مغز کمک می کند. پروتئین ها و سایر مواد ساخته شده توسط سلول های مغز را می توان در CSF تشخیص داد. اندازه گیری تغییرات در سطوح این مواد می تواند به تشخیص مشکلات عصبی کمک کند.

پزشکان برای گرفتن مایع مغزی نخاعی یک سوراخ کمری انجام می‌دهند که به آن ضربه ستون فقرات نیز می‌گویند.

پرکاربردترین نشانگرهای زیستی CSF برای بیماری آلزایمر، عبارتند از:

در عمل بالینی، نشانگرهای زیستی CSF ممکن است برای کمک به تشخیص آلزایمر یا سایر انواع زوال عقل استفاده شود. در تحقیقات، نشانگرهای زیستی CSF ابزارهای ارزشمندی برای تشخیص زودهنگام یک بیماری عصبی و ارزیابی تأثیر داروهای تجربی هستند.

پروتئین هایی که از مغز منشا می گیرند ممکن است با آزمایش های حساس خون اندازه گیری شوند.

سطح این پروتئین ها ممکن است به دلیل آلزایمر، سکته مغزی یا سایر اختلالات مغزی تغییر کند. نشانگرهای زیستی خون از لحاظ تاریخی نسبت به نشانگرهای زیستی CSF برای شناسایی آلزایمر و زوال عقل مربوطه دقت کمتری دارند. با این حال، به لطف پیشرفت‌های تحقیقاتی بیشتر، روش‌های بهبود یافته برای اندازه‌گیری این پروتئین‌های مشتق شده از مغز اکنون در دسترس هستند.
چندین آزمایش مشابه دیگر در حال توسعه هستند. با این حال، در دسترس بودن این تست‌های تشخیصی محدود است: آنها در محیط‌های تحقیقاتی که در آن دانشمندان از نشانگرهای زیستی خون برای مطالعه تشخیص زودهنگام، پیشگیری و اثرات درمان‌های بالقوه استفاده می‌کنند، رایج‌تر هستند.

آزمایش ژنتیک نوعی آزمایش پزشکی است که DNA را از طریق خون یا بزاق برای تعیین ساختار ژنتیکی یک فرد تجزیه و تحلیل می‌کند. تعدادی از ترکیبات ژنتیکی ممکن است خطر ابتلا به بیماری که باعث زوال عقل می شود را تغییر دهد.

در طول فرایند تشخیصی، پزشک به احتمال زیاد:

• در مورد رژیم غذایی، تغذیه و مصرف الکل سوال می پرسد.
• تمام داروهای فرد را بررسی می کند (لیست تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می شوند، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل ها را همراه داشته باشید)
• فشار خون، دما و نبض را مورد بررسی قرار می دهد.
• به قلب و ریه های فرد گوش می دهد.
• درخواست انجام آزمایش های خون یا ادرار برای فرد می کند.
• روش های دیگری را برای ارزیابی سلامت کلی انجام خواهد داد.

در طول یک معاینه عصبی، پزشک از نزدیک فرد را برای مشکلاتی که ممکن است نشانه اختلالات مغزی غیر از آلزایمر باشد، ارزیابی می کند. پزشک به دنبال علائم سکته مغزی، بیماری پارکینسون، تومورهای مغزی، تجمع مایع در مغز و سایر شرایطی است که ممکن است حافظه یا تفکر را مختل کند.

به همین دلیل، پزشک در این نوع معاینه، موارد زیر را مورد ارزیابی قرار می دهد:

• رفلکس ها
• هماهنگی، تون عضلانی و قدرت.
• حرکت چشم.
• سخن (گفتار).
• احساس.

معاینه عصبی ممکن است شامل مطالعه تصویربرداری مغز نیز باشد.

آینده نشانگرهای زیستی چیست؟
پیشرفت در نشانگرهای زیستی در طول دهه گذشته منجر به یافته های جدید هیجان انگیزی شده است. محققان اکنون می توانند تغییرات مرتبط با آلزایمر را در مغز در حالی که افراد زنده هستند مشاهده کنند، شروع و پیشرفت بیماری را ردیابی کنند و اثربخشی داروهای امیدوارکننده و سایر درمان های بالقوه را آزمایش کنند.

محققان به مطالعه و توسعه نشانگرهای زیستی برای بهبود تشخیص و درمان زوال عقل ادامه می دهند. اینها ممکن است روزی به طور گسترده در مطب پزشکان و سایر محیط های بالینی مورد استفاده قرار گیرند.